1. Για την εξέταση στο μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας
στην Α΄ τάξη Ημερήσιου και Α΄ και Β΄ τάξεις Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνονται
στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο ένα ή δύο κείμενα περιορισμένης έκτασης από τον
έντυπο ή/και τον ηλεκτρονικό λόγο (βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, διαδίκτυο),
που αναφέρονται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα
της καθημερινής ζωής και έχουν νοηματική πληρότητα. Τα κείμενα σχετίζονται με
θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν οι μαθητές κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους.
Οι μαθητές εξετάζονται σε τρία (3) θέματα. Συγκεκριμένα καλούνται:
α) να απαντήσουν σε δύο (2) ερωτήσεις που έχουν σχέση με:
i. την κατανόηση του κειμένου (οπτικές από τις οποίες
προσεγγίζεται η πραγματικότητα, στόχοι και επιχειρήματα συγγραφέα,
προβληματισμοί που θέτει, θέσεις που υποστηρίζει κ.λπ.)·
ii. την οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή, διαίρεση,
τίτλοι ενοτήτων, συνοχή, αλληλουχία, τρόποι ανάπτυξης, συλλογιστική πορεία
κ.λπ.)·
β) να απαντήσουν σε δύο (2) ερωτήσεις που αφορούν:
i. σε σημασιολογικά στοιχεία (σημασίες λέξεων, συνώνυμα,
αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με συγκεκριμένες λέξεις, αντικατάσταση
λέξεων ή φράσεων με σημασιολογικά ισοδύναμες κ.λπ.)·
ii. στην επισήμανση της λειτουργίας μορφοσυντακτικών δομών
και υφολογικών στοιχείων του κειμένου που σχετίζονται με τους επικοινωνιακούς
στόχους του συγγραφέα (ενεργητική ή παθητική σύνταξη, γλωσσικές ποικιλίες,
αναφορική και ποιητική λειτουργία της γλώσσας [δηλωτική και συνυποδηλωτική
χρήση], στοιχεία προφορικού λόγου, χρήση ειδικού λεξιλογίου, είδος κειμένου
κ.λπ.).
γ) να συνθέσουν δικό τους κείμενο (ενταγμένο σε
επικοινωνιακό πλαίσιο), το οποίο σχετίζεται θεματικά με το κείμενο ή τα κείμενα
που τους δόθηκαν, στο πλαίσιο του οποίου απαντούν με πειστική επιχειρηματολογία
στα ζητούμενα, διατυπώνουν κρίσεις και σχόλια ή αναπτύσσουν τεκμηριωμένα
προσωπικές απόψεις. Η έκταση του κειμένου κυμαίνεται από 350 έως 400 λέξεις.
Το πρώτο (α) θέμα βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25)
μονάδες, το δεύτερο (β) με είκοσι πέντε (25) και το τρίτο (γ) με πενήντα (50).
Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις του α΄ και του β΄ θέματος, οι οποίες
μπορεί να αναλύονται σε υποερωτήματα, διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό της
δυσκολίας τους και οι βαθμολογικές μονάδες καθορίζονται κατά τη διατύπωση των
θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους μαθητές.
2. Για την εξέταση στο μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας της
Β΄ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου και της Γ΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου
δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο ένα κείμενο περιορισμένης έκτασης από
τον έντυπο ή/και τον ηλεκτρονικό λόγο (βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά,
διαδίκτυο), που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή
άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Το κείμενο
σχετίζεται με θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν οι μαθητές κατά τη διάρκεια του
σχολικού έτους. Οι μαθητές εξετάζονται στα παρακάτω τέσσερα (4) θέματα υπό τα
στοιχεία α, β, γ, δ. Συγκεκριμένα, καλούνται:
α) να δώσουν σύντομη περίληψη του δοθέντος κειμένου, η
έκταση της οποίας καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου.
β) να απαντήσουν σε δύο (2) ερωτήσεις που έχουν σχέση με:
i. την κατανόηση του κειμένου (οπτικές από τις οποίες
προσεγγίζεται η πραγματικότητα, στόχοι και επιχειρήματα του συγγραφέα,
προβληματισμοί που θέτει, θέσεις που υποστηρίζει κ.λπ.)·
ii. την οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή, διαίρεση,
τίτλοι ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, αλληλουχία, τρόποι ανάπτυξης, συλλογιστική
πορεία κ.λπ.)•
γ) να απαντήσουν σε δύο (2) ερωτήσεις που αφορούν:
i. σε σημασιολογικά στοιχεία (σημασίες λέξεων, συνώνυμα,
αντώνυμα, σχηματισμός προτάσεων, περιόδων ή παραγράφων με συγκεκριμένες λέξεις
ή φράσεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων με σημασιολογικά ισοδύναμες κ.λπ.)·
ii. στην επισήμανση της λειτουργίας μορφοσυντακτικών δομών
και υφολογικών στοιχείων του κειμένου που σχετίζονται με τους επικοινωνιακούς
στόχους του συγγραφέα (ενεργητική ή παθητική σύνταξη, χρήση στίξης, γλωσσικές
ποικιλίες, αναφορική και ποιητική λειτουργία της γλώσσας [δηλωτική και
συνυποδηλωτική χρήση], στοιχεία προφορικού λόγου, χρήση ειδικού λεξιλογίου,
είδος κειμένου κ.λπ.)•
δ) να συνθέσουν δικό τους κείμενο (ενταγμένο σε
επικοινωνιακό πλαίσιο και το οποίο σχετίζεται θεματικά με το κείμενο που τους
δόθηκε), στο πλαίσιο του οποίου απαντούν με πειστική επιχειρηματολογία στα
ζητούμενα, διατυπώνουν κρίσεις και σχόλια ή αναπτύσσουν τεκμηριωμένα προσωπικές
απόψεις. Η έκταση του κειμένου κυμαίνεται από 400 έως 500 λέξεις.
Το πρώτο (α) θέμα βαθμολογείται με είκοσι (20) μονάδες, το
δεύτερο (β) και το τρίτο (γ) με δεκαπέντε πέντε (15) μονάδες το καθένα και το
τέταρτο (δ) με πενήντα (50). Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις του «β»
και του «γ» θέματος, οι οποίες μπορεί να αναλύονται σε υποερωτήματα,
διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας τους και οι βαθμολογικές μονάδες
καθορίζονται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους
μαθητές.
3. Για την εξέταση στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας της
Γ΄ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου και της Δ΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου,
δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού,
λογοτεχνικού, άρθρου κ.τ.λ.) μιας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή
περιοδικό (ή κατασκευασμένο για το σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε
κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής
ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Tο κείμενο αυτό ανταποκρίνεται στην
αντιληπτική ικανότητα των μαθητών και σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς
κύκλους οικείους στους μαθητές από τη σχολική διδασκαλία. Οι μαθητές καλούνται:
α) Να δώσουν μια σύντομη περίληψη του κειμένου αυτού, της
οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου.
β) Να απαντήσουν σε ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται:
i. η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου,
επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, κ.τ.λ.)
ii. η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και
τιτλοφόρηση ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, συλλογιστική, κ.τ.λ.)
iii. τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα -
αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση
λέξεων ή φράσεων κ.τ.λ.).
iv. η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των
μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με
τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
γ) Να συντάξουν ένα κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό
πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν κάποια σημεία του κειμένου ή
αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση της
ανάπτυξης αυτής καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600
λέξεις.
Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 25 μονάδες, το δεύτερο θέμα
βαθμολογείται με 35 μονάδες, οι οποίες κατανέμονται σε επιμέρους ερωτήσεις, ενώ
το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες. Κατά τη βαθμολόγηση όλων των θεμάτων
λαμβάνεται υπόψη η ορθογραφία, η δομή του κειμένου, ο λεξιλογικός πλούτος, η
ακρίβεια και η ορθότητα της διατύπωσης καθώς και το περιεχόμενο.
